Multiperspectiviteit: hoe leg je contact buiten je bubbel?

Contact maken buiten je bubbel is niet vanzelfsprekend meer, daar moet je moeite voor doen. In dit artikel geven we je een aantal tips om nieuwe mensen en perspectieven te leren kennen buiten de kringen waar je je al in begeeft. Tips die je ook met leerlingen of studenten kunt oppakken.

Waarom je bubbel breken belangrijk is 

Iedereen heeft het tegenwoordig over de gevaarlijke bubbels waarin we ons begeven. Daar schreef de Correspondent trouwens een interessant artikel over. Of het gebruik van deze term nu een taalkundige trend is of niet: wanneer we ons alleen maar in onze eigen kringen begeven, verliezen we de verbinding met andere groepen in onze maatschappij. En juist de verbindingen tussen verschillende groepen houden onze maatschappij bij elkaar. Gesprekken voeren met mensen buiten je bubbel zorgt voor meer wederzijds begrip en solidariteit in de samenleving. 

8 manieren om je bubbel (even) te verlaten

Hieronder geven we 8 tips om je eigen bubbel te verlaten: heel even en laagdrempelig of wat langer en met meer moeite. 

Als je op straat iemand ziet die de weg zoekt, vraag of je kunt helpen

Deze klinkt basaal, maar velen van ons dragen koptelefoons op het hoofd of telefoons in de handen op straat: die zorgen ervoor dat we elkaar minder zien. Laat staan dat we zien wat de ander nodig heeft. Onze tip: laat je koptelefoon en telefoon in de tas en kijk om je heen als je op straat bent. Wie kom je tegen, is er iemand die de weg zoekt? Zo ja: negeer het niet, maar vraag diegene of je kunt helpen. Het gevoel te kunnen helpen doet iedereen goed en het kan zomaar zijn dat er een verrassend gesprek ontstaat waar je wat van leert.

Stel een spontane vraag of geef een compliment aan een vreemde 

Je ziet iemand met een hele mooie bril, maar je zegt er niets van. Of met een prachtige tatoeage waarvan je eigenlijk wel benieuwd bent wat het verhaal erachter is. Toch vraag je niets. Hoe komt dat? Vaak willen we iemand niet storen of lastigvallen, terwijl onze vragen of complimenten iemand juist kunnen verblijden. Daarbij weet je nooit waar het gesprek toe leidt en wat je over of van de ander leert. Dat die leuke bril van zijn opa is geweest, of dat die tatoeage een tatoeage is van de Hanuman, een Hindoestaanse God die je pijn verzacht.

Interview een buurtgenoot, iemand die ouder is of iemand die een andere politieke overtuiging heeft

Ga het gesprek aan met iemand die je nog niet kent, iemand die in een andere levensfase zit, iemand die je in je buurt woont maar nog onbekend voor je is, iemand die een andere politieke overtuiging aanhoudt of iemand die een (andere) religie aanhangt. Maak van dit gesprek geen platonisch praatje, maar ga voor een interview. De vorm van een interview leidt tot beter luisteren omdat de inzet van het gesprek verandert. Het geeft de interviewer carte blanche om het oppervlakkige te ontstijgen, waardoor de geïnterviewde ook het gevoel krijgt serieus te worden genomen, hierbij nog de tip om in het interview open vragen te stellen. De organisatie  StoryCorps, in 2003 opgericht met als doel gesprekken te faciliteren tussen twee individuen, heeft een mooie lijst met voorbeelden van open vragen. We noemen er een paar: 

• Wie is de belangrijkste persoon in je leven geweest? Kun je meer over die persoon vertellen? 
• Wat is het gelukkigste moment in je leven? En het verdrietigste? 
• Kun je een grappig verhaal vertellen over jou dat in je familie de ronde doet? 
• Waar ben je het meest trots op?
• Wanneer voelde je je in je leven heel erg alleen? 

Kijk voor meer vragen van StoryCorps hier.

Een ander voorbeeld voor dit soort bijzondere interviews is het project ‘3 Generations’ van Eumind, waar leerlingen hun ouders/verzorgers en grootouders of andere ouderen interviewen en de uitkomsten van deze gesprekken verbinden met elkaar, én met Indiase leeftijdsgenoten die aan de andere kant van de wereld precies hetzelfde doen.

Neem deel aan een bijeenkomst van de Living Library

De Living Library is een evenement waarbij je als bezoeker het gesprek aangaat met een ‘levend boek’. Dat is een persoon die regelmatig te maken heeft met bepaalde vooroordelen. Zo kun je in gesprek gaan met een transgender persoon, iemand met autisme, een ex-gedetineerd persoon of een geadopteerd persoon. Net als in een gewone bibliotheek waar boeken toegang geven tot onbekende werelden, biedt de Living Library bezoekers de mogelijkheid in de belevingswereld van een ander te stappen. In een open gesprek mag alles besproken worden, zolang het maar met respect gebeurt. Meer informatie en een agenda met bijeenkomsten vind je op de website Living Library. 

Zoek een gelegenheid op waar je in de minderheid bent 

Deze tip komt van de Amerikaanse blogger en hoogleraar economie Tyler Cowen: “Je zou gelegenheden op kunnen zoeken waar je tot de minderheid behoort en waar je instinctief de noodzaak voelt om aardig te worden gevonden. Ben je links, zoek dan bijvoorbeeld eens een bijeenkomst op in een conservatieve kerk.” Persoonlijke interactie, zegt hij, is altijd de beste manier om je bubbel open te breken.

Bepleit de andere kant van de medaille 

Een andere tip van diezelfde Tyler Cowen: doe alsof je voorstander bent van standpunten waar je het totaal mee oneens bent. Schrijf stukken ter verdediging van zaken waar je het mee oneens bent en doe dit minimaal één keer per maand. Zo leer je het andere perspectief. 

Organiseer een second degree dinner 

Deze tip komt van sociologe Baete Völker. In een interview door Brainwash zegt ze: “Houd een second degree dinner. Dit houdt in dat je drie mensen in je eigen kring uitnodigt om te komen eten en ieder van hen vraagt iemand mee te nemen die je nog niet kent.” Een mooie manier om nieuwe mensen te leren kennen, andere perspectieven te ontdekken, nieuwsgierig te kunnen zijn en je te verwonderen. 

Laat je leiden door een onbekende

Kunstenaar Vito Acconci maakte in 1969 zijn werk genaamd Following Piece. Om tot dat werk te komen volgde hij een tijdje elke dag een willekeurig iemand door New York, tot het moment dat diegene ergens naar binnen ging of een plek betrad waar hij niet meer mee kon. Soms duurde dat minuten, soms uren. Zelf zegt hij hierover dat het een manier was om zichzelf maar buiten te schoppen in plaats van aan het bureau te zitten. Nu willen we geenszins adviseren mensen te gaan stalken, maar denk je eens in: wat zou je kunnen ontdekken als je even laat leiden door anderen. Welke nieuwe plekken en ontmoetingen en gesprekken  zouden daardoor op je pad kunnen komen? 

De meerderheid van deze tips komt uit het boek ‘De Kunst van het waarnemen: 133 manieren voor meer creativiteit, inspiratie en verwondering in het dagelijks leven’ van Rob Walker. 

Meer lezen over multiperspectiviteit? Lees dan ook eens ons artikel ‘4x over het belang van multiperspectiviteit voor burgerschap‘