Globi-Trotter stimuleert leerlingen interculturele ervaringen te delen

Het is donderdagmiddag, we zijn op het Montfort College. Zo’n twintig leerlingen zitten in groepjes bij elkaar om Globi-Trotter te spelen: een bordspel waarmee ze de wereld over reizen en aan het denken worden gezet over wat zij zouden doen wanneer ze in een onverwachte situatie belanden. Aan de hand van de interculturele dilemma’s die ze tijdens hun reis tegenkomen maken de leerlingen in Rotterdam kennis met nieuwe perspectieven, worden uitgenodigd om persoonlijke ervaringen te delen en leren dat er verschillende manieren zijn om te reageren op nieuwe situaties. 

Globi-Trotter: spel en tactiek

In het Globi-Trotterspel heeft iedere leerling een eigen, geheime reismissie. Een voorbeeld: 

De leerling die diens missie als eerste volbrengt, heeft het spel gewonnen. Dat zorgt vanaf moment één voor competitie, ook onder deze groep leerlingen in Rotterdam. De leerlingen zoeken meteen naar de tactiek achter het spel: wat heb ik nodig voor mijn missie? Hoe kom ik daaraan? Die tactiek heeft een wetenschappelijke, interculturele theorie als basis, namelijk de theorie van Michael Agar (1994) over Rich Points. In die theorie stelt Agar dat je op drie manieren kunt reageren in een nieuwe, interculturele situatie:

1. Je volledig aanpassen aan de nieuwe situatie: ‘do as the natives do’
2. Negeren wat er gebeurt. Je beschouwt het als een stereotype van de andere cultuur en als een bevestiging van het afwijkende. Oftewel: je vindt iets raar en kiest ervoor je niet verder te verdiepen
3. Beginnen met verwondering en je eigen cultuur met de andere verrijken

In de laatste optie, starten met verwondering, ben je nieuwsgierig naar dat wat (voor jou) anders is, maar blijf je tegelijkertijd dicht bij jezelf en je eigen waarden. Leerlingen maken door Globi-Trotter kennis met deze optie en leren hun reactie op onbekende situaties bewuster te kiezen.

Perspectieven, verschillen en opvattingen

Terug naar de klas: voor sommigen zijn de dilemma’s uit het spel herkenbaar, voor anderen nog een ver van hun bed show. Daar waar je bent geboren, hoe je bent opgevoed, waar je in gelooft, hoe je eruit ziet, op wie je verliefd wordt, wat je gender is, wat je hebt meegemaakt, wat je hebt geleerd en nog zoveel meer aspecten bepalen hoe je naar de wereld om je heen kijkt. Al deze aspecten nemen leerlingen bewust of onbewust mee in hun gesprek over deze interculturele dilemma’s. En juist de gesprekken die dan ontstaan, waarin vaak wisselende opvattingen naar boven komen, zijn waardevol. Leerlingen krijgen zo de kans om te oefenen hoe ze met deze verschillen om kunnen gaan. ‘’Ik ben mij er nu bewuster van hoe ik in bepaalde situaties kan reageren’’, aldus een leerling uit de vijfde na het spelen van het Globi-Trotter spel.

Globi-Trotter prikkelt om te delen

Regelmatig zorgen de onderwerpen die in het spel voorbij komen ervoor dat leerlingen hun eigen ervaringen met elkaar delen. Zo bespraken de leerlingen ook het volgende dilemma:

Tijdens je uitwisseling in Polen maken sommige van je Nederlandse klasgenoten grapjes over Poolse aspergeplukkers in Nederland. Die vertellen ze ook aan jullie Poolse leeftijdsgenoten. ‘s Avonds vertelt je Poolse buddy je dat hij die grappen erg kwetsend vindt. Wat doe je?

‘’Dat is heel herkenbaar’’, zei een leerling van het Montfort na het horen van dit dilemma over vooroordelen en stereotypering. “Dit maak ik ook best vaak mee. Dan maken mensen opmerkingen over mijn uiterlijk. Ik wil daar wat van zeggen, maar dat durf ik niet altijd. Vooral niet tegen een grote groep.’’ Het spel nodigt uit om te delen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je als docent nóg meer inzicht krijgt in de leefwereld van je leerlingen, maar het kan ook onderling de groepssfeer en empathie voor elkaar versterken.

Globi-Trotter: multi-inzetbaar

Leerlingen spelen het Globi-Trotterspel vaak tijdens de Wereldfestivals die we als Globi binnen het voortgezet onderwijs organiseren. Dat geldt ook voor deze leerlingen op het Montfort College. Al zien de leerlingen gelijk zelf al dat het spel ook op andere manieren en momenten in te zetten is. ‘’Ik zou dit ook wel bij maatschappijleer, aardrijkskunde of geschiedenis willen spelen. Het past zelfs bij Nederlands omdat we veel met elkaar gediscussieerd hebben vandaag’’, zei een leerling na afloop van het spel.

Boost voor burgerschap

Een lesuur later staan de leerlingen van de vijfde van het Montfort College klaar om naar de volgende activiteit van hun wereldfestival te gaan. De rugzakken gaan weer op en zijn gevuld met nieuwe inzichten en perspectieven. Én met een fris portie intercultureel bewustzijn dat hun (wereld)burgerschapsvorming een boost geeft.

Meer lezen over Globi-Trotter? Lees over de ervaringen van het Visser ‘t Hooft College of ga naar onze informatiepagina over Globi-Trotter.