Introductie op de conceptkerndoelen burgerschap van het SLO
Op 6 maart maakte SLO de conceptkerndoelen voor burgerschap bekend. De afgelopen tijd heeft SLO, in opdracht van het ministerie, aan de formulering van deze conceptkerndoelen gewerkt in het kader van een breder project: de actualisatie van de kerndoelen voor Nederlands, rekenen/wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. Het doel van dit brede project is het actualiseren van het landelijk curriculum voor de basisvaardigheden. Bovendien worden de komende tijd ook andere leergebieden geactualiseerd. In dit artikel lees je meer over het hoe en wat rondom de conceptkerndoelen burgerschap, vertellen we wat je er als school mee kan en gaan we in op hoe wij als Globi aansluiten bij en invulling geven aan de conceptkerndoelen burgerschap.
Voor wie? PO onderbouw, vo en (v)so
Allereerst een praktisch punt: SLO heeft de conceptkerndoelen burgerschap ontwikkeld voor het basisonderwijs, de onderbouw van het voortgezet onderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs. In het verleden werden de kerndoelen voor het primair onderwijs, onderbouw voortgezet onderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs los van elkaar ontwikkeld. Hierdoor was er onvoldoende samenhang tussen de verschillende sets doelen. De actualisatie van de kerndoelen is daarmee een kans om de kerndoelen voor het po, onderbouw vo en het (v)so wel in samenhang te ontwikkelen en eenheid te creëren. Scholen kunnen, op basis van de conceptkerndoelen burgerschap, een vertaalslag maken naar het schooleigen curriculum. De conceptkerndoelen geven richting, maar dus ook ruimte aan eigen invulling.
Hier vind je de conceptkerndoelen en het bijbehorende toelichtingsdocument waarin je leest hoe de kerndoelen tot stand zijn gekomen.
Fase van beproeven en de wet op burgerschap
De conceptkerndoelen worden de komende maanden door scholen uit verschillende regio’s van Nederland getest: het project komt in de ‘fase van beproeven’. De scholen die meedoen aan de fase van beproeven gaan de conceptkerndoelen testen op bruikbaarheid in de praktijk. Goed om te weten: de conceptkerndoelen zijn in deze fase nog niet wettelijk of verplicht. Na de fase van beproeven worden, op basis van de ervaringen van scholen, de puntjes op de i gezet en daarna is het tijd voor de politieke besluitvorming en het wetgevingstraject. De verwachting is dat de kerndoelen in 2026 definitief in de wetgeving zijn vastgelegd. Het ministerie van OCW besluit op welke manier en wanneer de kerndoelen landelijk worden ingevoerd. Pas dan zal de inspectie ook op basis van deze kerndoelen controleren. Tot die tijd werkt de inspectie op basis van de huidige wet op burgerschap.
Concept kerndoelen: wat kun je ermee als school?
Alle achtergrondinformatie over de actualisatie van de kerndoelen is natuurlijk belangrijk , maar uiteindelijk wil je weten wat je er als school mee kunt of moet. Daarover kunnen we het volgende zeggen:
Je kunt de conceptkerndoelen gebruiken om:
- .. richting te geven aan jullie schooleigen visie en doelen. Ook al zijn de kerndoelen nog in concept, ze geven wel richting aan de huidige wet op burgerschap. Je hoeft daarom niet te wachten en kan bij de ontwikkeling van je schooleigen visie en leerdoelen deze conceptkerndoelen meenemen.
- … goed te kijken naar wat jullie al doen aan burgerschapsonderwijs. Deze conceptkerndoelen helpen je om hier gerichter naar te kijken.
- … samenhang te creëren. Voor burgerschap geldt dat de kerndoelen veelal binnen andere leergebieden vorm, invulling en betekenis krijgen. Denk aan leergebieden als mens en maatschappij, mens en natuur en kunst en cultuur. Maar ook bij Nederlands of moderne vreemde talen.
Globi en de concept kerndoelen Burgerschap
Net als scholen geven wij bij Globi ook op onze eigen, unieke wijze vorm aan burgerschap. Daarbij is onze achtergrond in interculturele communicatie, wereldburgerschap en internationalisering richtinggevend. De conceptkerndoelen burgerschap omschrijven 6 thema’s: schoolcultuur, diversiteit, maatschappelijke vraagstukken, maatschappelijke betrokkenheid, democratische waarden en democratische betrokkenheid. Wij sluiten bij 4 van deze thema’s aan met onderwerpen uit ons vakgebied en onze eigen werkwijze. Hieronder zie je per kerndoel aangegeven vanuit welk thema of welke gedachtegang wij dit kerndoel burgerschap benaderen.
| Conceptkerndoel Burgerschap SLO | Thema Globi | Gedachtegoed Globi |
| Diversiteit | Diversiteit en identiteit | Om de ander echt te kunnen leren kennen, is het nodig jezelf te kennen |
| Maatschappelijke vraagstukken | Multiperspectiviteit | m samen te werken aan maatschappelijke vraagstukken, is het nodig situaties en uitdagingen vanuit verschillende invalshoeken te kunnen bekijken |
| Maatschappelijke betrokkenheid | Nieuwsgierigheid en verwondering | Om tot maatschappelijke betrokkenheid te komen hebben we het nodig om met een nieuwsgierige blik de wereld in te kunnen kijken. Om verwondering als vertrekpunt te nemen voor het versterken van onze samenleving. |
| Democratische waarden: vrijheid, gelijkheid, solidariteit | Vrijheid en gelijkheid | Vrijheid en gelijkheid zijn belangrijke basiswaarden voor onze maatschappij, maar kunnen voor iedereen persoonlijk wat anders betekenen. Goed zicht hebben op wat vrijheid en gelijkheid voor jou betekenen helpt bij het vinden van je eigen plek in de maatschappij en het vormen van je houding ten opzichte van anderen. |
Blijf op de hoogte
Sluit bovenstaande benadering van de conceptkerndoelen burgerschap aan bij jullie kijk op burgerschap op school? Plan dan een vrijblijvende online afspraak in om te onderzoeken hoe we jullie kunnen ondersteunen bij de (verdere) uitwerking van jullie aanpak. Schrijf je ook in voor onze nieuwsbrief: komend jaar geven we onze nieuwsbrieven vorm door elke maand een van de thema’s uit de tweede kolom centraal te stellen en je op dit gebied te inspireren en informeren.
