Nieuwsgierigheid, flexibiliteit en kunnen wisselen van perspectief: de ontwikkeling van interculturele competenties heeft Globi-adviseur Minke altijd erg belangrijk gevonden.  “Ik heb in veel landen gestudeerd, gereisd, gewoond en gewerkt. En doordat ik een andere cultuur beter leerde kennen, kon ik met een open blik met de dilemma’s omgaan die ik onderweg tegenkwam.” In dit blog bespreekt Minke vijf interculturele dilemma’s uit Globi-Trotter, het spel waarmee je met je klas aan interculturele competenties werkt. Aan de hand van een aantal dilemma’s uit het spel gaat Minke op reis in haar eigen herinneringen: voor welke vergelijkbare dilemma’s heeft ze gestaan, en wat heeft ze daarvan geleerd?

Intercultureel dilemma uit Globi-Trotter: Fiji

Ervaring Minke

“Het was prachtig in Lombok, Indonesië. Erg groen, met de geuren van de mooiste bloemen en intense geluiden van krekels en exotische vogels. Ik was negentien en ik was een jaar alleen op reis. Ik keek vanaf het hutje waar ik verbleef over de indrukwekkende rijstvelden en zag in de verte een jongen van mijn leeftijd aan het werk. Hij stond met zijn broekspijpen omhoog gekruld en met zijn blote voeten in het water. Toen hij mij zag lachte hij en schreeuwde iets dat ik niet verstond. Mijn bevriende lokale gids hoorde het ook en zei dat de jongen riep: “Jij reist de wereld over en dit is mijn werk”. Ik voelde me ineens heel rijk en enorm bevoorrecht.Mijn gids woonde in hetzelfde dorp als de jongen en we besloten er die middag naartoe te wandelen. Na 1,5 uur kwamen we aan in een klein traditioneel Sasak dorpje dat bestond uit huizen van bamboe, daken bedekt met stro en vloeren vermengd met koeienpoep. Ik werd uitgenodigd een kopje thee te drinken bij hem thuis met zijn vrouw en kinderen. We zaten op de grond en de vrolijke kinderen vonden het geweldig dat ik er was. Na de thee kreeg ik een kleine rondleiding van zijn jongste dochter, en precies om het hoekje hing daar: een TV. Mijn leermoment? Keuze C!”

Intercultureel dilemma uit Globi-Trotter: Zuid-Korea

Ervaring Minke: 

“Naast adviseur bij Globi ben ik ook docent op een Hogeschool. En in die rol heb ik het geluk dat ik veel internationale studenten les mag geven. Sommige studenten onthoud je beter dan anderen. Sae Jin uit Zuid-Korea was zo’n student. Ze deed altijd goed mee en zat het liefst alleen. Ze keek je niet graag aan en als ze iets moest presenteren in de les dan was het verfrissend en horizonverbredend voor iedereen.Als ik haar tegenkwam op de gang dan groette ze mij steevast met een buiging en ik knikte en begroette haar vriendelijk terug. Maar haar buiging maakte op mij een wat onzekere indruk. Ik zei er niets over, aangezien het normaal is in Zuid-Korea om iemand zo te begroeten. Maar in deze Nederlandse context leken we er ons  toen allebei wat ongemakkelijk bij te voelen. Ik sprak haar er niet op aan, waarschijnlijk omdat ik dacht dat ik haar zou beledigen (Optie B!). Bij mijn Amerikaanse student ging het anders. Op een maandag vroeg ik hem bij de koffiemachine hoe het ging en zei: ‘Goodmorning, how are you?’. Hij keek me vluchtig aan en zei: ‘I’m fine, and you?’, en was direct weg voordat ik kon antwoorden. Aan hem legde ik later uit dat we in Nederland in deze context elkaar even begroeten en dat ik het echt meende. Ik wilde weten hoe het met hem is en of hij een goed weekend had gehad: ‘Ooh, did you really mean it?’ zei hij.”OMG that is so kind!’.

Intercultureel dilemma uit Globi-Trotter: Frankrijk

Ervaring Minke: 

“Toen ik eenentwintig was studeerde ik een tijd in Sevilla, Spanje. Een geweldige interculturele ervaring en ik besloot alleen maar Spaanstalige vrienden te maken. Mijn studiegenoten omarmden me en iedereen begroette elkaar ‘s ochtends in de klas met twee kussen. Voor het 9.30 uur was had ik er al een stuk of twintig op mijn wangen zitten. Als ik vervolgens met mijn klasgenoten de stad in ging en daar hun vrienden ontmoette, hoorden daar ook twee zoenen bij, iedere dag. Ik werd er ongemakkelijk van maar liet dat niet zien. Het hoorde bij de cultuur en die omarmde ik. Vandaag de dag zou ik het nog steeds zo doen. Ik hou ervan om mee te gaan in de gebruiken van andere culturen en er zo het meeste van te leren.” Optie A dus!

Intercultureel dilemma uit Globi-Trotter: Madagaskar

Ervaring Minke: 

“Voor een opdracht in Finland heb ik ooit Nederland en de Caribische eilanden mogen promoten als vakantielanden. Het bedrijf waarvoor ik werkte had iets te vieren, dus gingen we met elkaar uit eten in een gezellig restaurant. Op het menu stond berenvlees en dat werd veelvuldig besteld. Buiten dat ik toen al niet zo happig was op vlees, moest ik wennen aan het idee dat mijn collega’s zichtbaar genoten van dit stoofpotje. Ik ben niet in discussie gegaan of dit nou wel of niet acceptabel is om te eten. Gelukkig kon ik ook iets anders bestellen wat bij mij meer in de smaak viel. Nu ik terugkijk op de situatie had ik graag willen begrijpen waarom iedereen dit graag wilde eten en of dat ethisch is om te doen. Dus ik had er vragen over willen stellen. Zonder oordeel, mijn eigen normen en waarden aan de kant en met een open blik.”

Intercultureel dilemma uit Globi-Trotter: Australië

Ervaring Minke: 

“Tijdens mijn reis in Australië kwam ik terecht bij een angorakonijnenboerderij. Iets wat ik niet verwachtte in Australië! Angorawol wordt vaak gebruikt voor het maken van zachte en warme truien. Mijn eerste reactie was dat ik het heel schattig vond, die enorm grote behaarde konijnen. Het was een ware toeristische attractie, er kwam ook een groep toeristen om de konijnen te bewonderen en lokaal gemaakte producten kopen. Ter demonstratie bonden ze een konijn op een plank en schoren de helft van zijn vacht eraf. Onder die enorme vacht zat een heel klein konijntje. Ondertussen blies de reisleider van de groep op haar fluit en de toeristen stapten na snel wat af te rekenen weer in de bus. Het konijn bleef vastgebonden liggen op de plank, wachtend op de volgende bus met toeristen. Ik werd er boos over, want het konijn was zichtbaar ongelukkig en verstijfd. Ik vond het zielig, helaas heb ik er toen niks van gezegd. Nu zou ik het aankaarten en er zeker wat van zeggen, met de hoop dat er een bewustzijn ontstaat over de situatie. Die heerlijke Angora truien draag ik in ieder geval niet meer.”

Vragen naar ‘het waarom’

“Er zijn nog veel meer dilemma’s in het Globi-Trotter spel die ‘een bijna vergeten’ herinnering oproepen. Andere dilemma’s zijn mooie voorbeelden om te achterhalen hoe je denkt daarmee om te gaan in zo’n situatie. Wat me opvalt in mijn eigen dilemma’s uit het verleden is dat ik nu eerder zal vragen naar het ‘waarom’. Ik zou een situatie beter willen begrijpen en vragen naar de keuzes van een ander. Én me ervan bewust zijn dat ik mijn aannames best wel wat vaker aan de kant mag zetten. Want klopt mijn beeld eigenlijk wel? Niet bang zijn voor vervelende discussies, maar in verbinding, uit interesse en nieuwsgierigheid de situatie bevragen.”

Globi-Trotter: stimuleren van interculturele vaardigheden

Hebben jullie Globi-Trotter op school? Net als Minke kun je, samen met leerlingen, de interculturele dilemma’s gebruiken om eigen ervaringen met elkaar te delen. Én kijken of je er nu anders mee om zou gaan dan je om het moment zelf deed. Ken je Globi-Trotter nog niet? Met Globi-Trotter vergroten leerlingen hun cultureel zelfbewustzijn en oefenen met het oplossen van interculturele dilemma’s. Globi-Trotter wordt vaak ingezet in klassen ter voorbereiding op een uitwisseling of in een internationaliseringsweek.