4 tips voor interculturele kinderboeken

Globi- adviseur Gerrit heeft een zoontje van bijna vier dat opgroeit met twee culturen en twee talen. Gerrit: “Mijn vrouw is Indonesisch en ik ben Nederlands. Hierdoor hebben we een extra focus op het meegeven van respect voor andere culturen en het waarderen van je eigen cultuur. We hebben soms discriminatie of uitspraken op basis van stereotypen ervaren en dat versterkte onze motivatie om hier in de opvoeding bewust mee bezig te zijn.” Interculture kinderboeken zijn in het huis van Gerrit danook veelvuldig aanwezig. In dit artikel deelt hij zijn boekentips, welke natuurlijk ook in het onderwijs goed in te zetten zijn.

Leren over het onbekende

“Interculturele kinderboekjes zijn een hele leuke manier om te leren over het onbekende andere. Mijn vrouw Maria Christiani is groot fan van de bibliotheek en erg goed in het uitzoeken van interculturele kinderboeken. Waar ik vooral enthousiast over ben zijn de reacties van mijn zoontje tijdens en na het lezen. Want daaruit blijkt dat hij leert over andere culturen, en zich als ‘mixed kind’ er ook zichzelf en zijn dagelijks leven in kan herkennen. De kinderboeken dragen op verschillende manieren bij aan intercultureel bewustzijn.”

Voorbeelden van herkenning

“Hoe mijn zoon reageerde op “Waar is mijn noedelsoep?!?”, geschreven door Reza en Chee-Han Kartosen-Wong, zal ik nooit vergeten. Hij is half Indonesisch en ziet als hoofdpersoon een Aziatische kleuter die op hem lijkt. Én die hetzelfde eet, want mijn vrouw kookt ook regelmatig Mie Kuah (een soort noedelsoep). Net als Sam Ming, de hoofdpersoon, nemen wij ook warme lunch mee als we op pad gaan. Ook is praten over eten, net als in food culture Indonesië, bij ons een belangrijk onderdeel van de sociale interactie. Een boekje met eten als rode draad is dus spot on.”

Niet alleen je eigen eten

“Wat ik mooi vind aan het boek “Waar is mijn noedelsoep?!?”: het gaat ook over eten dat niet uit onze eigen culturen komt. Mooi zijn de reacties van mijn zoontje als hij ergens eten aangeboden krijgt dat hij kent uit het boek. Toen mijn Turkse buurvrouw Dolma bracht, van de verse druivenbladeren uit de tuin, kon hij dat ook meteen plaatsen.“Kijk, Dolma!”, zei hij. Ik denk dat we in Nederland, bewust of onbewust, genieten van de diversiteit aan verschillende keukens. Het boek eindigt met de boodschap dat het fijn is om je eten te delen met klasgenootjes. Of zoals ik het boek lees: het delen van het mooie, lekkere en leuke van je cultuur met anderen en het genieten van mooie dingen van iemands cultuur!”

Interculturele kinderboeken: mijn huidige top 4

 “Ik denk dat dit soort boekjes de wereld van kinderen, of het nu gaat om je eigen kinderen, je neefjes, je nichtjes of je leerlingen, verrijken. Ja, natuurlijk zijn er ook uitdagingen. Maar die kun je pas goed aangaan als je met openheid en oprechte nieuwsgierigheid naar de andere persoon en de andere cultuur kijkt. En het lezen van interculturele kinderboeken helpt hiermee te oefenen.”

Tip 1: Waar is mijn noedelsoep?!?

“Een Aziatisch jongetje, genaamd Sam-Ming, gaat met zijn ouders naar school. Je leert zijn klasgenootjes, die verschillende culturele achtergronden hebben, en hun ouders kennen. Sam-Ming kijkt uit naar zijn lunchpauze. Maar wat blijkt: zijn lievelingsgerecht, noedelsoep, is weg! Hij vraagt aan een aantal klasgenootjes waar zijn noedelsoep is, maar die weten van niks. Wel vertellen ze wat ze zelf voor heerlijks mee hebben. Dan komt Sam-Ming bij zijn laatste klasgenootje en volgt de ontknoping van het verhaal. Wat er met de noedelsoep is gebeurd ga ik hier niet verklappen, maar ik kan je wel vertellen dat het boek een leuke opvolger geeft: Gebakken rijst met van alles en nog wat!!!”

Tip 2: Eten in de wereld

“Dit boek begint met het verschil tussen warme en koude culturen en wat mensen daar over het algemeen eten. Het gaat in op gerechten, gebruiken en tafelmanieren rondom eten. Zo eten veel kinderen in Iran op een vloerkleed, maar in Japan aan een lage tafel. In Duitsland eten veel kinderen aan een hoge tafel met mes, vork en lepel maar in Japan gebruiken ze stokjes. Het leukste detail uit dit boekje vind ik het verschil tussen hoe Nederlanders en Belgen hun brood eten.”

Tip 3: This is how we do it: one day in the lives of seven kids from around the world

“‘This is how we do it’ is gebaseerd op echte gezinnen van over de hele wereld (met aan het eind de echte foto’s van de gezinnen). Als lezer word je meegenomen in het dagelijks leven van de kinderen rondom verschillende thema’s. Denk daarbij aan soorten huizen, ontbijt, manieren op school, kleding en vrije tijdsbesteding.”

Tip 4: Bij mij thuis

“Een Nederlands Marokkaans meisje neemt je mee door haar leven en die van haar klassiek Nederlandse klasgenootje en buurjongen. Ze vertelt over de verschillen en overeenkomsten op allerlei levensgebieden. Wie wonen er bijvoorbeeld allemaal in het huis van Aicha en in het huis van Sep? Welke boodschappen kopen ze? Wat voor kleren hebben de moeders aan? Kijk je bij het oplossen van een ruzie uit respect wel of niet naar de juf?

Op de wishlist

“We hebben nog drie boekjes op de lijst staan die we willen lezen: “Allemaal leuke landen”, “Hallo wereld” en “Wereldgroeten”. Ik kan niet wachten deze voor te lezen.” 

Wil je als docent meer leren over intercultureel bewustzijn? Wij bieden een training ‘Cultuur in de klas aan’. Deze training kun je op open inschrijving volgen, met een groep docenten bij jou op school of als e-learning.

Heb je aanbevelingen die je wilt delen? Of tips voor leerlingen die al ouder zijn? Laat het ons weten! We zijn bij Globi benieuwd naar jouw ervaringen en tips.