Manieren om SDG’s toe te passen in je doorlopende leerlijn (wereld)burgerschap
Wanneer we scholen ondersteunen bij de ontwikkeling van een doorlopende leerlijn burgerschap of wereldburgerschap, komen we ze vaak tegen: de Sustainable Development Goals. Of een school heeft ze al geïntegreerd in het curriculum, of een school wil dat gaan doen in combinatie met het ontwikkelen van de doorlopende leerlijn (wereld)burgerschap. Het werken aan burgerschap gaat ontzettend goed samen met het werken aan de SDG’s. In dit artikel vertellen we hoe we er tijdens samenwerkingen met scholen voor zorgen dat de SDG’s liggen ingebakken in de doorlopende leerlijn.
Over de Sustainable Development Goals
De SDG’s, Sustainable Development Goals, zijn 17 wereldwijde doelen die in 2015 door de Verenigde Naties zijn vastgesteld om uitdagingen zoals armoede, ongelijkheid en klimaatverandering aan te pakken. Ze bieden een gezamenlijk kader voor overheden, bedrijven en gemeenschappen om samen te werken aan een duurzamere wereld. Ook op veel scholen worden de SDG’s ingezet. Je kunt dan het werken met SDG’s zien als een manier om vorm te geven aan thematisch onderwijs. De 17 doelen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid, armoede en onderwijs, sluiten bij veel vakken aan en vormen een mondiaal kompas dat in veel gevallen aansluit bij de doelen van burgerschap.
De SDG’s brengen duidelijkheid, herkenbaarheid, zichtbaarheid en bewustwording
Naast een duidelijke kapstok bieden de SDG’s leerlingen ook herkenbaarheid: door ze (visueel) weer te geven bij dat wat leerlingen leren, groeit hun bewustzijn over waarom ze iets leren of doen. Bij Globi is dat ons uitgangspunt tijdens trajecten: we werken zo effectief mogelijk vanuit dat wat er al is, en kijken vanuit daar of er aanvullingen nodig zijn om een gestroomlijnde en naar buiten toe zichtbare aanpak neer te zetten. Het zichtbare aspect is overigens niet alleen noodzakelijk voor het collectieve bewustzijn en de gezamenlijke ‘drive’, maar ook voor de inspectie van het onderwijs.
“Werken met de SDG’s helpt lijn aan te brengen in het onderwijs en stimuleert, door de herkenbaarheid ervan, de bewustwording van leerlingen.” – Trainer en adviseur Haitske van de Sande
De SDG’s zichtbaar maken in uitwerkingen van de doorlopende leerlijn (wereld)burgerschap zorgt voor herkenbaarheid bij zowel docenten als leerlingen en studenten. Deze visuals zijn van het Dalton in Dordrecht en het Helinium in Hellevoetsluis.
Startpunt 1: Jullie werken al met de SDG’s en willen deze integreren
Wanneer je al met de SDG’s werkt en in samenwerking met ons een doorlopende leerlijn burgerschap ontwikkelt, dan zorgen we ervoor dat die SDG’s in jullie leerlijn geïntegreerd worden. Hoe dat in zijn werk gaat? Als tijdens het adviestraject jullie visie op burgerschap geschreven is, dan pakken we de SDG’s erbij. Als eerste kijken we welke van de SDG’s jullie al behandelen. Vaak blijkt dat al veel SDG’s gelinkt kunnen worden aan het curriculum. Is het voldoende inzichtelijk voor docenten en leerlingen dat jullie hier aan werken? Stap twee is dat we, indien wenselijk, SDG’s gaan toevoegen: SDG’s die passen bij jullie visie op burgerschap en jullie bestaande aanpak op de SDG’s compleet maken. Als derde stap gaan we ook een keuze maken in belangrijkheid: welke SDG’s doen er voor jullie het meeste toe? Sommige SDG’s zul je in je burgerschapsonderwijs slechts aanraken, op andere zul je de nadruk leggen. Tot slot kijken we ook samen of de SDG’s op de juiste plek staan in de doorlopende leerlijn. Worden ze in het juiste leerjaar behandeld of is het beter iets te verschuiven? Een thema als gender is bijvoorbeeld waardevoller om te behandelen vanaf klas drie. Samengevat betekent dit dat we, na het ontwikkelen en verscherpen van jullie visie op burgerschap aan de slag gaan met:
- Het inventariseren van de SDG’s die jullie behandelen;
- Het eventueel toevoegen van SDG’s (vanuit nieuwe visie op burgerschap);
- Het prioriteren van de SDG’s: welke zijn het meest belangrijk?
- Het kritisch bekijken van de thema’s en leerjaren en balans brengen.
Startpunt 2: Jullie willen gaan werken met de SDG’s en deze integreren
Werken jullie nog niet met de SDG’s en willen jullie dit, tegelijkertijd met het ontwikkelen van jullie doorlopende leerlijn, opzetten? Ook nu beginnen we in het adviestraject eerst met het ontwikkelen van jullie visie op burgerschap. Daarna leggen we de SDG’s ernaast en kijken we welke, vanuit jullie visie, bij jullie passen. Vervolgens gaan we aan de slag met een inventarisatie die inzichtelijk maakt hoe jullie in de school al werken aan de door jullie opgestelde leerdoelen voor burgerschap en de SDG’s: in welke opdrachten en projecten zitten deze al verwerkt? Dan stellen we onszelf de vraag: klopt onze al bestaande aanpak met onze nieuwe keuzes? Ook kijken we of de verdeling van de SDG’s over de verschillende leerjaren logisch is. Eventueel maken we aanpassingen en gaan we van start met het ontwikkelen van projecten en programma’s die jullie nog missen. Samengevat betekent dit dat we, na het ontwikkelen en verscherpen van jullie visie op burgerschap, aan de slag gaan met:
- Het maken van keuzes in SDG’s (vanuit nieuw ontwikkelde visie op burgerschap)
- Het inventariseren van het al bestaande onderwijs: waar en wanneer werken jullie al met de SDG’s?
- De vraag ‘Klopt onze aanpak met onze nieuwe keuzes?’ Zo niet: wat mag anders?
- Het kritisch bekijken van de thema’s en leerjaren en balans aanbrengen
- De ontwikkeling van aanvullende projecten en programma’s
Meer weten over de SDG’s of de opbouw van onze trajecten?
Om meer te leren over de SDG’s en hoe je deze in het onderwijs kunt inzetten, plaatsen we hieronder een aantal nuttige links. Wil je meer weten over onze ondersteuning aan scholen bij het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn burgerschap of wereldburgerschap (al dan niet met de SDG’s geïntegreerd)? Plan dan digitaal een afspraak met ons in.
