Internationalisering, wereldburgerschap en de Sustainable Development Goals

Wie denkt aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) denkt al gauw aan het bestrijden van klimaatverandering. Wist je dat dit echter maar één van de 17 SDG’s is? En dat duurzame ontwikkeling op veel meer gebieden toepasbaar is? Zo is het vierde doel ‘Kwaliteitsonderwijs’, met internationalisering, wereldburgerschap en duurzaamheidseducatie als subdoelen. In dit blog lees je dat het werken aan de SDG’s en het werken aan internationalisering en wereldburgerschap daarom heel mooi hand in hand kunnen gaan. 

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) zijn 17 wereldwijde agendapunten die richting geven aan de verduurzaming van de wereld, bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, internationale samenwerking en de klimaatcrisis. De doelen zijn afgesproken en onderschreven door maar liefst 193 lidstaten van de Verenigde Naties en moeten in 2030 gerealiseerd zijn. Een ambitieuze en noodzakelijke agenda, die alleen bereikt kan worden als iedereen zijn steentje bijdraagt. 

Kwaliteitsonderwijs: internationalisering, wereldburgerschap en duurzaamheidseducatie

Het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs, SDG nummer 4, staat hoog op de agenda. Om deze SDG te verduidelijken zijn een aantal subdoelen opgesteld. Dit is waar internationalisering, wereldburgerschap en duurzaamheidseducatie om de hoek komen kijken:

 “Om kwaliteitsonderwijs te garanderen, moeten we ervoor zorgen dat alle leerlingen de kennis en vaardigheden verwerven die nodig zijn om duurzame ontwikkeling te stimuleren, o.a. op het gebied van wereldburgerschap, culturele diversiteit en culturele bijdragen aan duurzame ontwikkeling.” 

Met andere woorden: kwaliteitsonderwijs is onderwijs waarin iedereen kennis en vaardigheden opdoet die duurzame ontwikkeling stimuleren. En in dat onderwijs zijn wereldburgerschap, culturele diversiteit en culturele bijdragen aan duurzame ontwikkeling essentieel.

5 tips voor het koppelen van SDG’s, wereldburgerschap en internationalisering 

Dat intercultureel leren, wereldburgerschap en de SDG’s hand in hand gaan, onderschrijft ook Unesco, de VN-organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur. Op basis van een gesprek met Marieke Brugman, hoofd van het Nederlandse Unesco-scholennetwerk, geven we vijf tips voor het integreren van wereldburgerschap en de duurzame ontwikkelingsdoelen in je onderwijs.

Kijk goed naar wat je al doet 

Marieke Brugman: “Wij merken dat veel scholen steeds meer de noodzaak voelen om met wereldburgerschap en de SDG’s aan de slag te gaan. Wij adviseren deze scholen om, voordat er nieuwe projecten worden georganiseerd, allereerst eens te kijken naar wat er al gedaan wordt binnen de school. Welke activiteiten vinden er nu al plaats en hoe staan deze in verband met wereldburgerschap en de SDG’s?”  

Ontwikkel een doorlopende leerlijn

Buitenlandse ervaringen spelen een grote rol in de ontwikkeling van leerlingen en het verrijken van hun referentiekader. Maar de coronacrisis laat ons inzien dat we méér moeten doen om leerlingen op te leiden tot duurzame, interculturele wereldburgers. Marieke Brugman: “Door het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn die je activiteiten verbindt aan bewust gekozen leerdoelen, kun je als school intercultureel leren, wereldburgerschap en de SDG’s meer verankeren in je onderwijs, en daarmee ook in de leerling zelf.” Goed om te weten: voor het ontwikkelen van zo’n doorlopende leerlijn, of het trainen van docenten om internationalisering, wereldburgerschap en de SDG’s vakoverstijgend te implementeren, is de IFO-subsidie nog steeds beschikbaar. 

Creëer een aanpak die bij jullie past 

De mogelijkheden om je bestaande curriculum te koppelen aan internationalisering, wereldburgerschap en de SDG’s zijn eindeloos. Marieke: “Zo kiest een Unesco-school in Doetinchem er bijvoorbeeld voor om de SDG’s te verbinden aan de brugklassen, waarbij elke brugklas haar eigen SDG toegewezen krijgt en vertegenwoordigt. Iedere klas maakt een banier met daarop haar eigen SDG en hangt deze in het klaslokaal. De leerlingen worden vervolgens gestimuleerd om hun projecten en activiteiten vanuit het perspectief van de eigen SDG te bekijken. Op een Unesco-school in Eindhoven doen ze het weer anders. Daar stelden de leerlingen zichzelf de vraag: “Is Eindhoven een sustainable city (SDG 11)?”. Zij zijn bij de gemeenteraad op onderzoek uitgegaan om deze vraag te beantwoorden en te kijken op welke aspecten Eindhoven nog verder kon verduurzamen.” Ons advies: creëer een eigen aanpak die bij jullie onderwijs past. En die daardoor makkelijk integreert in de onderwijspraktijk die er al staat.  

Ga nog steeds op reis. En pak het slim aan.

Ervaringen die leerlingen samen met buitenlandse leeftijdsgenoten beleven zijn van onschatbare waarde. Uitwisselingen blijven daarom een belangrijke rol spelen in het stimuleren van de interculturele ontwikkeling van leerlingen. Maar ook hier valt een  duurzaamheidsslag te slaan: uitwisselingen bieden bij uitstek de kans om je als school op meerdere vlakken tegelijkertijd te ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld aan het werken aan een uitwisselingsproject over mensenrechten, gendergelijkheid, of duurzame steden en communities. 

Denk dubbel duurzaam. Denk digitaal. 

Naast een fysieke uitwisseling kun je ook aan digitale uitwisselingen denken. 

Zo komen leerlingen, zonder dat ze op reis hoeven (lees: duurzamer), in contact met andere culturele perspectieven én doen ze tegelijkertijd belangrijke 21st century digitale competenties op. Digitale uitwisselingen vormen net als fysieke uitwisselingen een mogelijkheid om te werken aan de topics van de Sustainable Development Goals. Nieuwsgierig geworden? Bij Globi organiseren we virtuele uitwisselingen met India en China waarbinnen intercultureel leren en wereldburgerschap de leidraad vormen. Daarmee werk je dan weer aan SDG 17: het aangaan van partnerschappen om duurzame ontwikkeling te stimuleren. 

Genoeg inspiratie opgedaan en wil je aan de slag? Neem contact met ons op om te kijken hoe jij de SDG’s, wereldburgerschap en internationalisering gelijktijdig kunt aanpakken.